تبادل
لینک هوشمند
ابليس ، موجودى از آفريده هاى پروردگار است كه مانند انسان داراى اراده و شعور بوده ، بشر را به شرّ دعوت كرده ، او را به سوى گناه سوق مى دهد . اين موجود ، قبل از اينكه انسانى به وجود آيد ، با ملائكه مى زيسته ، و هيچ امتيازى بر آنان نداشته است . پس از آفرينش آدم (ع ) ابليس از صف فرشتگان خارج شد و برخلاف فرشتگان ، در راه شرّ و فساد گام برداشت و سرانجام كارش به اينجا رسيد كه تمامى انحرافها و شقاوتها و گمراهى هاى باطلى كه در بنى نوع بشر به وقوع بپيوندند ، همه به يك حساب به وى مستند مى شود .(3)
********
1:قاموس قرآن،ج 4 ،ص42
2: حقيقة الجن و الشياطين،ص 14 ،دارالحديث
3:ترجمه تفسير الميزان،ج 8 ،ص57 و 58 ،
حضرت علی (ع) فرمودند : شیطان هفتاد هزار سال خدا را عبادت کرد فقط یک نماز دو رکعتی او چهار هزار سال طول کشید.
وقتی خدا انسان را از خاک افرید و در آن روح دمید به تمام ملائکه دستور داد که بر آدم سجده کنند و همه سجده کردند به غیر از ابلیس
شیطان به خدا گفت : من هفتاد هزار سال تو را عبادت کردم و خودت فرموده ای که هر کس مرا عبادت کند عبادتش را بی نتیجه نمی گذارم و عوضش را به او می دهم .خداوند فرمودند هر چه می خواهی در دنیا به تو عطا خواهم کرد .
شیطان گفت :
اول اینکه : اجازه بدهی تا قیامت زنده بمانم . خداوند فرمود تا آن موقع به تو مهلت می دهم .
دوم اینکه : در مقابل هر یک از فرزندان آدم دو فرزند به من عطا کنی که برای هر یک از اولاد ادم دو فرزند را مسلط کنم تا آنها را به گمراهی بکشاند خداوند باز هم قبول کرد .
سوم اینکه : از تو می خواهم من را در بدن اولاد آدم همچون خون جریان دهی که از هر جای بدن بتوانم او را به معصیت بکشانم .
چهارم اینکه : می خواهم اولاد آدم ما را نبیند ولی ما آنها را ببینیم
پنجم اینکه : می خواهم به من قدرتی دهی که به هر شکلی در آیم
ششم آنکه : می خواهم تا دم مرگ پیش اولاد آدم باشم یعنی حتی وقتی حضرت ملک الموت برای قبض روح سراغ انسان می آید شیطان هم حاظر شود و انسان را وسوسه کند
هفتم اینکه : از تو می خواهم من را بر سینه اولاد آدم مسلط گردانی تا او را وسوسه کنم
خداوند در پایان می فرماید :
تمام خواسته هایت را براورده می کنم ولی هر کس پیرو تو باشد با تو به جهنم می فرستم .
بعد شیطان می گوید :
ای خدا به عزت و جلالت قسم که همه انسانها را گمراه می کنم مگر عده معدودی که بنده خاص تو هستند .
ای ملعون چرا ناراحتی ؟
شیطان گفت : از دست تو و امت تو ناراحتم .
حضرت فرمود چرا از دست من ناراحتی ؟
شیطان گفت : که چون این همه تلاش می کنم که مردم را گمراه کنم ولی تو در قیامت از آنها شفاعت می کنی و تمام زحمات مرا به هدر می دهی.
شیطان گفت :
امت تو خصوصیاتی دارند که امت های دیگر ندارند
اول اینکه : وقتی به هم می رسند سلام می کنند که سلام اسم خداست و من از این اسم می ترسم
دوم اینکه : وقتی همدیگر را می بینند به یکدیگر دست می دهند و تا دستهایشان از هم درنیامده گناهانشان بخشیده می شود .
سوم اینکه : وقتی می خواهند غذا بخورند ( بسم الله ) می گویند و من دیگر نمی توانم غذا بورم و گرسنه می مانم
چهارم اینکه : بعد از غذا خوردن ( الحمدالله ) می گویند
پنجم اینکه : وقتی اسم تو می آید یلند بلند ( صلوات ) ختم می کنند و آنقدر ثواب زیاد است که من فرار می کنم
ششم اینکه : وقتی می خواهند کاری بکنند ( ان شاالله ) می گویند و من دیگر نمی توانم در آن کار دخالت کنم و آنها را بر هم زنم
هفتم اینکه : صدقه می دهند و وقتی صدقه می دهند هم گناهانشان آمورزیده می شود و هم هفتاد نوع بلا را از خود دور می کنند . دراین بازه نبی اکرم (ص) فرمودند : وقتی انسان دستش را در جیبش می کند تا صدقه بدهد هفتاد شیطان دست او را می گیرند تا او را منصرف کنند
هشتم اینکه : قرآن می خوانند و د ر خانه های که قرآن خوانده می شود دیگر جایی برای من نمی ماند چون در آن خانه ملائکه رفت و آمد می کنند
نهم اینکه : مرا زیاد لعنت می کنند و با هر لعنت یک زخم بر بدنم می افتد و تا زمانی که آن شخص را به گمراهی نکشانم آنها خوب نمی شوند
دهم اینکه : هنگامی که گناه می کنند سریع توبه می کنند و زحمات مرا به هدر می دهند
یازدهم اینکه : عطسه که می کنند ( الحمدالله ) می گویند . در این باره حضرت نبی اکرم فرمودند : عطسه از طرف خداوند و خمیازه از طرف شیطان است ووقتی عطسه می کنید باید (الحمدالله ) بگویید
وقتی انسان نماز می خواند شیطان از او دور می شود بخصوص اگر سجده طولانی باشد شیطان از روی ناراحتی فریاد می کشد
شيطان چند تاست؟
همان گونه كه از آيات قرآن استفاده ميشود، دو گروه شياطين وجود دارند:
يك گروه شياطين جنّي ميباشند كه از جنود ابليس بوده از رهگذر وسوسه، انسانها را منحرف ميسازند.
ديگر شياطين انسي، يعني انسانهاي طغيانگر و گمراه كننده كه با القاي شبهات و طرح برنامههاي انحرافي، موجبات گمراهي انسانها را فراهم ميسازند.
امام علی علیه السلام می فرماید:
ای بندگان خدا، از دشمن خدا پرهیز کنید، مبادا شما را به بیماری خود مبتلا سازد و با ندای خود شما را به حرکت درآورد و با لشکرهای پیاده و سواره خود بر شما بتازند! به جانم سوگند شیطان تیر خطرناکی برای شکار شما به چلّه کمان گذارده و تا حدّ توان کشیده و از نزدیکترین مکان شما را هدف قرار داده است... پس شیطان بزرگترین مانع برای دینداری و زیانبارترین و آتش افروزترین فرد برای دنیای شماست! شیطان از کسانی که دشمن سرسخت شما هستند و برای درهم شکستنشان کمر بسته اید خطرناکتر است. مردم، آتش خشم خود را بر ضد شیطان بکار گیرید و ارتباط خود را با او قطع کنید به خدا سوگند شیطان بر اصل و ریشه شما فخر فروخت و بر حسب و نسب شما طعنه زد.1
آيا شيطان موجودي داراي اختيار است؟
شيطان و به طور كلّي جنيان موجوداتي داراي اختيار و مكلّف ميباشند؛ از همين رو وي برخلاف فرمان خداوند نسبت به سجده حضرت آدم«عليه السلام» عمل كرد و خداوند او را طرد كرد و مورد استحقاق لعن و نفرين و كيفر الهي قرار گرفت؛ بنابراين استحقاق عقوبت او به خاطر داشتن اختيار و در نتيجه معصيّت و استكبار ورزيدن او است.
فرق بين ابليس و شيطان چيست؟
ابليس نام شيطاني است كه وقتي از طرف خداوند همراه فرشتگان مأمور سجده به آدم شد، از فرمان خدا تخلّف كرد و رانده درگاه الهي شد و به وسوسه انسانها پرداخت.
شيطان به نيروهاي گمراه كننده و وسوسهگر و متجاوز نيز اطلاق ميشود؛ چنانكه در قرآن مجيد آمده است: «...شياطين الانس و الجن...»(3).http://www.tebyan-hamedan.ir/islam
راه نجات از سلطه شیطان
نقل شده است وقتی شیطان به خدای متعال گفت: لاقعدن لهم صراطک المستقیم ثم لایتنهم من بین ایدیهم و من خلفهم و عن ایمانهم و عن شمائلهم: من بر سر راه مستقیم تو در برابر آنها کمین می کنم، سپس از پیش رو و از پشت سر و از طرف راست و چپ آنها به سراغشان می روم فرشتگان پرسیدند شیطان از چهار سمت بر انسان مسلط است. پس چگونه انسان نجات می یابد؟ خداوند فرمود: راه بالا و پایین باز است راه بالا نیایش و راه پایین سجده و بر خاک افتادن است.2
کید شیطان ضعیف است. تعبیر قرآن کریم این است:
ان کید الشیطان کان ضعیفا 3
یعنی مکر و کید شیطان از اول ضعیف بود.
نه اینکه حالا ضعیف شده باشد، بلکه ماهیتاً ضعیف است. لیکن این ضعیف به حساب آمدن در رابطه با خداست، نه کسانی که زیر مجموعه و تابع اوامر و وسوسه هاي او هستند.4
تأکید بر تلاوت سوره حمد
تلاوت آن به انسان، روح و ایمان می بخشد، او را به خدا نزدیک می کند، صفای دل و روحانیت می آفریند و اراده انسان را نیرومند و تلاش او را در راه خدا و خلق افزون می سازد و میان او و گناه و انحراف فاصله افکند به همین دلیل در حدیثی از امام صادق علیه السلام می خوانیم:
رن بلیس اربع رنات، اولهن یوم لعن و حین اهبط الی الارض و حین بعث محمد صلی الله علیه و آله علی حسن فتره من الرسل و حین انزلت ام الکتاب
شیطان چهاربار فریاد کشید و ناله سرداد، نخستین بار روزی بود که از درگاه خدا رانده شد، سپس هنگامی بود که از بهشت به زمین تنزول یافت، سومین بار هنگام بعثت محمد صلی الله علیه و آله بعد از فترت پیامبران بود، و آخرین بار زمانی بود که سوره حمد نازل شد.5
انشاء الله که خداوند ما را از مجاهدان در راه حق قرار دهد، هر نوع جهادی که شایسته ماست و بر مقتضای ماست و انشاء اله که ما بتوانیم دامن خود را به گناهان آلوده نکنیم چراکه امام علی علیه السلام می فرمایند:
ماالمجاهد الشهید فی سبیل الله باعظم اجرا ممن قدر فعف 6
آن کس که در راه خدا جهاد کند و شربت شهادت بنوشد، بلند مقام تر از آن کس نیست که توانایی بر گناه داشته باشد و دامن خود را آلوده نکند.
و ما بتوانیم نفس خود را نگه داشته و آلوده نکنیم زیرا شیطان گفته که من در سه جا حضور پیدا می کنم:
1- در میدان جنگ که مجاهد را به یاد خانواده اش می اندازم.
2- در دعوا و عصبانیت و خشم میان دو نفر نقش مهمی را ایفا می کنم.
3- زمانی که دو جنس مخالف در خلوت هم حضور پیدا می کنند.
سواره نظام و پیاده نظام ابلیس
در قرآن مجید چهارده مورد است که خدای تعالی شیطان را برای آدمی دشمنی آشکار ذکر کرد. و در هر مورد خصوصیاتی از آن را یاد آورد و دلیل خصومت او را بیان کرد. و چون شیطان از ابعاد گوناگون برای فریب انسان اقدام می کند در موارد متعددی به انسان هشدار داده می شود. مثلاً می فرمایند:
یا ایها الناس کلوا مما فی الارض حلالاً طیباً و لا تتبعوا خطوات الشیطان انه لکم عدو مبین 7
ای مردم بخورید از آنچه در زمین حلال و طیب و پاکیزه است از گامهای شیطان پیروی نکنید.
و از این معنا برمی آید که خدای تعالی تنها چیزهایی را غیر طیب خوانده است که حرمت آنها را صراحتاً مقرر فرموده است هچنان که خمر، مسکرات و خون و نجاست، همچنانکه در شأن نزول همین آیه آمده است که بعضی از طوائف عرب از قسمتی از انواع زراعت و حیوانات را بدون دلیل بر خود حرام کرده بودند که اصل همین عمل کار شیطان و اطاعت از امر او یا پیروی از او و یا قدم گذاری به جای قدم او می باشد.
و خداوند پیروی نکردن از شیطان را برای خطاب عمومیت داده و عداوت از شیطان را برای پیروی نکردن به جهانیان هشدار داده و از این جهت در پیرو همین آیه می فرمایند:
انما یأمرکم بالسوء و الفحشاء و ان تقولوا علی الله مالاتعلمون
همانا که شیطان شما را وادار می کند که از روی نادانی نسبتهایی به خداوند بدهید.
در تفسیر مجمع البیان، در ذیل آیه شریفه آورده است، بعضی گفته اند: شیطان انسان را حقیقتاً به معصیت امر می کند و گاهی انسان این معنا را درک می کند و می بیند که انجام بعضی از طاعتها بر او سنگین و او بر بعضی از معاصی میل دارد و این همان «امر شیطان» و وسوسه های شیطان است زیرا وسوسه چیزی جز صوت آهسته نیست و شیطان اعمالی را با صوت بسیار آهسته در گوش انسان می خواند.
اگر سؤال شود که فرق میان وسوسه های شیطان و آنچه که نفس انسان را دعوت می كند چیست و چگونه انسان می تواند این دو را تشخیص دهد؟
در جواب می گوییم: عدم قدرت ما به تشخیص این دو از یکدیگر اشکالی به مطلب نمی رساند زیرا هر زمانی که در خاطر انسان میل به فعل معصیت و ترک عبادت و اطاعت پدید آمد احتمال می دهد که این از وسوسه های شیطان باشد.8
صدر المتألهین شیرازی می گوید: خانواده طاغوت، (سرکشان و یاغیان) و دوستان شیطان، در معصیت کاران و عاصیان کسانی هستند که از یاد خدا و ملکوت او که منشأ ثواب و سعادت و خوشبختی است. روی گردان شده و به سوی دنیا و خواسته ها، لذات و شهوات آن که منشأ گناه و فساد و بدبختی است روی آورده اند.9
لذا در رابطه با معاصی و گناهکاران به آن گروه از کسانی افسار گسیخته به سوی گناه و معصیت می شتابند می گویند: «سواره نظام شیطان هستند» و به آن گروه از کسانی که ذره ذره خود را به گناه و معصیت آلوده می كنند، گفته می شود، «پیاده نظام شیطان»
امام صادق علیه السلام می فرمایند: هنگامی که مردم در راه نافرمانی خداوند عزوجل می روند، پس اگر سواره روند (و در گناه و معصیت تندروی کنند) از سواره نظام شیطانند، و اگر پیاده روند (و در معصیت به آرامی حرکت کنند و اندک اندک گناه انجام دهند) از پیاده نظام ابلیس خواهند بود.10
تهیه و تنظیم: حمیده محدث
مدرسه علمیه حضرت نرجس سلام الله علیها- مشهد
نظرات شما عزیزان:
